Mien Schooltied

Well denkt neet geern an sien Kinnertied torügg? Nüms. Well denkt neet geern an sien Schooltied torügg? Ik. Dor is dat egentlik al all mit seggt. Elk un een kann sük nu al denken, wat för`n Stee de School in mien Leven hatt hett. Daarbi fung dat heel neet mal so miß an. As ik 1939 in d` School kweem, was dat för mi `n groten Dag. Dat ik an disse Dag för`t eerst Mal vernarrbruukt worden bün, dor kann`k vandaag blot noch over smüstern. Dor weer mi ok `n heel Bült dör d` Nös gahn, wenn dat neet geböhrt was. Wi harren uns man nett even twee bi twee up Bank hensett, do see d` Mester, he freide sük, dat wi komen weren un he uns nu wat bibrengen dürs. Vördem muß he aber noch even up d` Böhn un uns `n paar Plumen schüddeln. He harr dor `n Pluumboom, an de nett immer um Ostern de Früchten riep weren. Un well för`t eerst Mal na d` School kweem, de kreeg dor well van. Daarum was de Schoolanfang ok up Ostern leggt worden, wiel dat mit Plumen anners ja neet hen kweem. In de Tied, wor he up d` Böhn was, mussen wi even heel still wesen, denn kunnen wi ik hören, wo de Plumen van d` Boom pultern deen.
Mi was dat all `n bietje raar to. Up Böhn sull de Boom stahn un nu al riep Plumen hebben? Daarbi bleihde bi uns in d` Tuun noch neet mal wat. Na ja, dat sull mi even neeidoon, wat dor woll för Plumen vandag kwemen. Mester gung rut un wi weren heel still. Dat dürde neet lang, do klunter dor boven uns wat un denn klung dat so, as wenn `n Sack Tuffels lösmaakt wurr. Na so`n teihn Minüten kweem Mester weer binnen un harr twee Püten unner d` Arm. Ja, meende he, was woll bewennt west, an d` Boom harr good wat anseten. Un denn wurren de Plumen verdeelt. Elk kreeg `n goden Hand vull. As ik mi dat Reev bekieken dee, kunn ik blot heel drög Plumen utmaken. Wo kunn dat nu denn angahn? Nett eerst van d` Boom fallen un nu al verdrögt? Villicht leeg dat dor ja an, dat de Boom, wiel he ja up Böhn stunn, noit Water hatt harr un daarum ok blot drög Reev oflevern kunn. Ik stook een in d` Mund un de smook ok heel wunnerbaar. All anner Schölers leten sük de Plumen good smaken un nüms see wat. Daarum hull ik mi ok tuuk un doch, wenn `n Mester wat seggt, denn sall dat woll stimmen. Un van Huus ut was mi good indaan worden, dat `n tegen Mester neet angeiht, wiel de`t nu mal to seggen hett un wat de seggt, dat is ok recht.
Denn gung dat Lehren aber los. Mester vertellde uns, wovöl Bookstaven un Tallen dat geven de. Um besten was dat, wenn wi eerst even lehren deen, wo de schreven wurren. Denn maalde he `n feinen „a“ an d` Wandtafel un see, wi sullen uns Tafel man even vandag halen un versöken, of wi disse Bookstaav ok woll henkregen. All Schölers holen hör Reev ut d` Ranzel: Tafel mit `n Lapp un `n Swamm d`r an un `n Griffel. Mehr bruukde dat noch neet wesen. Elk versöchde, so good as`t gung, de Bookstaav hentokriegen. Wenn `n Streek neet mitlopen was, kweem d` Swamm d`r over, wurr mit d` Lapp ofdrögt un denn gung dat weer van vörn. As d` School daan was, see d` Mester, nu sullen wi d` Tafel man weer schoon maken un bit anner Dag heel vull „a“ s schrieven.
So gungen wi all Bookstaven dör un denn wurren de nahst ok annanner sett. Wi lehrden, wo Woorden schreven wurren un kregen al bold `n lüttjen Satz hen. Man ok dat Reken wurr uns bibrocht. Elker Dag un elker Maant kwemen weer neei Upgaven up uns daal un denn was dat eerst Schooljahr ok al daan.
As wi in d` dard Schooljahr komen weren, kweem tomaal up, dat wi anners schrieven mussen. Dat heetde, van nu of an word d`r latiensk schreven. Wat bleev uns anners over, as all Bookstaven nochmaal to lehren. Dat harr aber ok sien Vördeel; wi bruukden neet mehr so völ Upstreken un Krullers bi de groot Bookstaven maken.
As`t Jahr um was, harr ik weer `n Tügnis, wor `n woll mit tofree wesen kunn. Man in „Leibesübungen“ stunn `n „6“. Dat wull mi nu heel neet in d` Kopp. So slecht kunn mien Lopen un Turnen doch neet west hebben. Vader bedaarde mi aber un see, dat bi „Leibesübungen“ dat nett annersum gung mit de Tallen. Well `n „9“ kreeg, för de bedüdde dat, he harr `n „Een“. Nu ja, denn leeg ik mit mien „6“ ja noch enigermaten good. Later sull ik aber noch beleven, dat disse Tall ok för mi de anner Bedüden harr un ik `n Jahr tweemal maken muß.
Nu kweem ik denn al in d` veerde Klass – doch ik. Man dat wurr all heel anners. Süster Maria was ja een Jahr oller un na uns Menen gung dat för hör nu na Nörden up d` Middelschool. Man dor wurr ok nix van. Vader harr mit de Vörsitter van d` Privatschool, de dat domaals in Mainhaf ok noch gaff, ofmaakt, dat Maria un ik mitnanner in een Klass dor hen sullen. Nu fehlde mi aber ja dat veerde Schooljahr, aber Vader meende, dat kunn ik woll overspringen. Mi sull dat heel recht wesen, wenn ik na sien Menen so schlau was un so wiet springen kunn. För d` Gefahr muß ik noch `n paar Stünnen na uns Mesterske hen un `n bietje bito lehren. De sull dat lesd Woord denn hebben, of ik dat woll rieten kunn. Dor hebb aber eenmaal woll neet mien best Dag hatt of was würkelk noch wat achterup. De Mesterske harr mi wat vörseggt un ik muß dat upschrieven. Dor kweem ok dat Woord „Hannover“ in vör. Dat harr ik woll al faker hört, man noch neet schreven sehn. Daarum schreev ik „Hanofer“, wat hör naar ut Hand full. Se meende, dat muß ik doch woll weten, wo dat rechtschapen schreven wurr, wiel mien Grootollen dor doch wohnen deen un de harren doch wiß al mal `n Breef van mi kregen. Of mi anners noch wat neet mitlopen is, kann`k neet mehr seggen. De Stünnen mutten hör Fliet aber woll daan hebben, dat ik van d` dard na d` fievde Klass springen kunn. As d` School weer wieder gung, satt ik mit Maria in d` erst Klass(5.Schooljahr) van d` Privatschool. Wiet lopen bruukden wi neet. Dat was haast nett so wiet as na d` Marktplatz.
Wovöl wi in d` Klass weren, dat weet ik vandaag neet mehr, wiel dat dor all wat anners was as in `n rechtschapen School. Hier weren Schölers ut verscheden Klassen in een Ruum. All mitnanner weren wi woll so um twintig. Ok wenn een sien Lehren neet good genoog maakt harr, gung dat hier anners to. Karl-Anton harr to`n Bispill sien Vokabels neet lehrt. Daarför kreeg he keen achter d` Lepels of wat mit Stock, nee, Mester schreev hum mit Taskemest achter d` Ohren, dat he beter lehren muß. Dor kweem woll keen Blood, man `n bietje Pien is bi dit Krabben wiß rutkomen.
Ok de Aard un Wies, wo `n jung Minsken wat bibrengen kunn, was hier anners. Tweemal in d` Week gungen wi in d` Schooltuun to weden of planten. De was an d` Bahnhoffstraat bi so`n groten Holthannel. Dat was immer `n mojen Ofwesseln.
Lang hett disse School aber ok neet mehr leevt, wiel de Staat(Nazis) woll murken harr, dat he disse Privatscholen doch neet so good in d` Greep harr, as dat docht was. Daarum wurr de School na `n paar Maanten dicht maakt un de Hauptschool inföhrt. Disse was in de Rumen van d` Voksschool mit in un daarmit weren wi nu weer up d` Marktplatz. Wi kwemen in een Ruum, de heetde Meyers Klass, nömt na`n Mester, de hier de meeste Unnericht geev. Wi harren ok bi hum.
Man nu mussen wi ok ja Engelsk wieder lehren, wor wi up d` Privatschool mit anfangen weren. Dat broch uns `n Mester ut Osteel bi, de wi aber all neet allto geern lieden muchen. De settde uns immer so hen, as uns Arbeiden utfallen deen. Well `n goden Arbeid schreven harr, de dürs sük heel na achtern hensetten. Harr een `n Fiev of Seß, de muß sük tomaal vörn in d` eerst Bank setten. Nu was dat aber een van de Mesters, de för de Nazis `n Bült over harr. Un wiel disse Lü van d` Kark neet allto völ weten wullen, un Vader ja Pastor was, mutt he Maria un mi dat ok woll `n bietje marken laten hebben. Dat dürde neet lang, do kreeg Maria dat al düchtig to spören. Wi harren `n Arbeid schreven un meenden all, dat de egentlik woll good mitlopen was. Maria satt heel achtern un was daarvan overtügt, dat se dor ok noch langer blieven dee. Man dat sull sük gau annern. Wi kregen de Arbeid weer un weren mit uns Wark vull tofree, bit Maria upropen wurr. Mester meende, se sull hör Reev man al inpacken un sehn, dat se vörn in d` eerst Bank to sitten kwamm. Hör weer de Arbeid heel un dall neet mitlopen. Se harr na sien Menen dree so swaare Fehlers maakt, dat he hör för elke Fehler seß Stück anreken muß. Daarmit harr se nu achtteihn Fehlers un in Schrieven – wat Maria so un so neet so good lagg - `n Seß. Daarum was de Arbeid `n dicken Seß. Wi seen all nix; ok Maria neet, de mit hör Umtrecken van achtern na vörn genoog to doon harr. Mi wunnert vandaag blot noch immer, dat wi dat in Huus noit vertellt hebben.
Wenn `n van `n paar Tegenstötten ofsücht, is dat Jahr aber good hengahn un wi wurren ok all versett. Nu kwemen wi denn ja in d` tweede Klass(6.Schooljahr), man hier leeg ik weer verkehrt. Vader meende, in d` Hauptscholl geev dat ja keen Latien un dat muß `n lehrt hebben, wenn `n Pastor of Doktor worden wull. Dat was woll um besten, wenn ik nu na Emden up `t Gymnasium gung. Mi was dat recht, ok wenn ik egentlik mehr för de Buurdderee over harr. Aber villicht kweem dat ja nahst so tomaal, dat `n wat anners worden wull.
So gung ik denn van Ostern 1943 of an na Emden up`t Gymnasium. Nu was dat aber so, dat `n hier al in d` eerst Klass Latien harr. Wat bleev mi anners over, as dat eerst Jahr nochmaal to maken. Daarmit harr mi dat Overspringen van een Volksschooljahr neet völ inbrocht. Was aber ok `n Vördeel, dat ik al `n Bült hatt harr, wat för de anner Schölers noch heel un dall neei was. Ik bruukde man minn doon un kweem doch good mit. De Nadeel was, dat ik nahst neet up Tied murken hebb, dat ik so sacht wat mehr doon muß. Uplesd harr ik noch Wark, dat keen Sittenblieven an `t Enn daarbi rutkweem.
Nu was dat aber ja Krieg un dor harr jüst Emden düchtig unner to lieden. De Tommys kwemen haast elker Dag of Nacht mit hör Flegers un smeten hör Bomben of. So mennig Huus was al stücken gahn un `n heel Bült Minsken weren al doodbleven. Glückelkerwies weren hier aber gau Bunkers boot worden, de de Bomberee woll uthollen kunnen. Se hebben over d` heel Kriegstied `n Bült Minskenleven reddt un stahn vandaag noch to `n groten Deel.
In so`n Bunker hebb ik mennig Stünn van mien Schooltied in Emden ofseten. Haast elker Dag geev dat tominnst Vöralarm un dat heetde för uns, nu mutt dat gau weer in d` Bunker gahn. Mennigmaal seten wi denn bit Middag of noch langer. Nu kunn dat aber ok geböhren, dat ik smörgens up Hentour in Harsweg al gewahr wurr, dat in Emden upstünds Alarm was un mien Padd nu eerst in de nahste Bunker gahn muß. De stunn stuuv bi d` Bahnhoff Emden West. Na d` Entwarnung kweem ik denn villicht noch nett to d` lesd Stünn in d` School an.
Eenmaal wurr dat heel laat, dat ik weer in Huus ankweem. Vörmiddags was dat heel ruhig in d` School west. Man as de lesd Stünn haast um was, do gung d` Sireen un wi weer nix as gau in d` Bunker. An disse Dag mutten de Tommys woll docht hebben, dat se`t nu all tomaal platt maken mussen. Savends tegen teihn Ühr was de Bomberee erst daan. Man wo nu na Huus komen? Up d` Bahnhoff stunnen `n Bült Minsken, de ok noch all mit Zug wullen. Een van d` Bahn kweem up uns daal un see, dat de Zug na Nörden neet mehr fahren kunn, wiel twee Brüggen bi de Bomberee stücken gahn weren. Dor harren de Flegers sük wiß `n bietje versehn, wiel de al buten Emden legen. Villicht wullen se aber ja ok de Gleisen raken, um dat denn nüms mehr fahren kunn. Wi sünd denn doch noch na Huus komen. Van d` Bahn wurr `n Bus bestellt un wi weren so tegen halv twalv weer in Mainhaf.
So gung dat eerst Jahr in Emden d`r ok gau hen, man lehren hebben wi wiß blot de halv Tied kunnt. Dat sull aber gau geböhren, dat wi nix mehr lehren kunnen. In d` Harvst 1944 kwemen snachts `n heel Barg Flegers un smeten in Emden `t bold all kött, wat bi daarhen noch heel west was. Wi harren dat in Mainhaf ok mitkregen un kunnen van uns Kösters Tuun ut sehn, dat heel Emden in Brand stunn. Anner Dag wurren wi gewahr, dat se ok mien School raakt harren. Daarmit was mien Tied in Emden ok tomaal daan. Wenn ik ehrelk wesen will, hett mi dat neet speten un ik kunn dor ok neet um trüren.
Wat bleev anners over, as nu weer in Mainhaf wat to söken, wor ik hengahn kunn. Dat weer mi ok recht west, wenn ik mi nu `n Settje verhalen kunnt harr. Man Vader meende, denn sull ik man erst weer na d` Hauptschool hengahn, Dor kweem ik denn in d` eerst Klass, wiel ik ja in Emden dat eerst Jahr van d` tweed Mal maakt harr. Dor leep dat all good mit, man Latin geev`t hier neet un dat sull mi noch mal maal upstöten. Man ok hier was keen Tied, sük fast to setten. In d` Mai 1945 was de Krieg daan. Dat gung d`r all unnerst boven un `n Hauptschool geev`t tomaal neet mehr. As sük dat nahst all `n bietje bedaart harr, kweem de Volksschool weer togang. Wi gungen eenfach mit hen un muchen dor ok woll wesen. Dat dürde aber ok man `n paar Maanten, do kweem al weer `n neje School up mi daal.
In d` Harvst 1945 kregen wi van Berlin `n heel Bült Kinner mit Mesters up Visit. De sullen sük hier van d` Krieg wat verhalen. Disse Visit nömde sük „Aktion Storch“. De moken in disse Tied hör School wieder. Vader wurr gau gewahr, dat se van `n Gymnasium kwemen un dat dor ok Latien lehrt wurr. He kreeg dat bi de Mesters glatt hen, dat ik mit de Berliners in d`
School mitmaken dürs un daarmit ok weer Latien harr. Na mien Menen kweem ik hier weer good torecht un verstunn mi best mit de Berliners. Man dat dürde ok neet lang. Ostern kweem un de Berliners mussen weer na Huus to. Se wurren hier noch versett, man ik neet. Villicht hett dat daaran legen, dat ik ja blot up Visit bi hör west was. Harr aber ok good angahn kunnt, dat se mi anners sitten laten harren.
Nu muß dat ja een Kant an. Vader meende, denn sull ik nu man na Nörden up`t Gymnasium gahn. Dor gung ik denn na mien Menen in d` dard Klass(7. Schooljahr). Man ik harr nu ja keen Tügnis kregen. Daarum muß ik nu erst `n paar Daag hen un mit so`n lüttjen Examen bewiesen, of dat woll in d` dard Klass to rieten was. Wat ik dor up Papier brocht hebb – of ok neet -, dor kunn egentlik blot bi rutkomen, dat ik dörfallen was. Un dat was ok so, man Vader kreeg dat hen, dat ik`t erst even versöken dürs. Dat leep good mit un de Jahren gungen d`r hen, ok mit Versetten. Man de teihnte Klass hett mi denn doch noch `n Streek dör d` Reken maakt. Ditmal heetde dat: sitten bleven. `N Jahr later was ik denn aber in d` elvde Klass. Man ok mit disse School sull dat för mi neet daan wesen.
Vader harr 1950 mit sien Motorrad düchtig Malör hatt un was daarbi bold doodbleven. As hum dat weer enigermaten gung, hett he sük na`n Gemeend umkeken, de wat lüttjeder was, Petkum. Dat heetde för uns Kinner, dat wi van Ostern 1951 of an all na Emden up`t Gymnasium mussen. Hier geböhrde mi dat nu, dat de Schölers in d` elvde Klass woll al `n halv Jahr wieder weren. Of dat nu Reken, Engelsk of Latien was, ik wuß neet, of `k nu in d` Arven of in d` Bohnen weer. Wenn dat so wieder gung, sull`k woll weer sitten blieven. Denn was aber ok noch de darteihnste Klass daarbi komen un dat weer mi nu doch to völ. As an `n anner Stee al seggt worden is, hebb ik na`n paar Maanten all mien Schoolboken verbrannt un bün van vandaag up mörgen in d` Kohlenpott gahn.
In `t Bargwark was dat stuur Arbeiden, man ik harr dat ja wullt un muß nu ok dörhollen. Mi mutt aber woll doch wat fehlt hebben. Of dat de School woll was? Dat weer `n Versök weert. Na twee Jahr gung`t savends bito na d` School un dat gefull mi heel good. Nahst hebb ik denn noch up d` Bargschool west un bün Steiger worden.
Achtmal d` School wesseln un denn noch bi d` Arbeid bito ut eegen Will nochmal fief Jahr weer hengahn, dat sall mi woll so gau nüms namaken.

• Autorensteckbrief (Infos & weitere Beiträge)
• rudolfelsterweb.de (Spam-Schutz - Bitte eMail-Adresse per Hand eintippen!)

  Rudolf Elster als Lieblingsautor markieren

Diesen Beitrag empfehlen:

Mit eigenem Mail-Programm empfehlen